Romantisch huwelijksbootje of zinkend schip?
Getrouwde ondernemers, opgelet!
Deze keer wil ik aandacht besteden aan de ondernemer die getrouwd is. Diegenen die hun ambitie hebben waargemaakt om een eigen bedrijf te voeren, realiseren zich niet altijd wat mogelijke gevolgen voor het bedrijf zijn wanneer de ondernemer in het huwelijksbootje stapt. Een voorbeeld: Wanneer het huwelijk in gemeenschap van goederen wordt gesloten, betekent dit dat de echtgenoot in kwestie gedeeltelijk eigenaar wordt van het gehele ondernemingsvermogen. Of het nu gaat om een eenmanszaak, een aandeel in een V.O.F. of aandelen in een B.V. of N.V.: bij al deze rechtsvormen zal het bedrijf mede-eigendom worden van de echtgenoot, simpelweg door de huwelijksakte te tekenen.
Niet iedereen beseft wat de gevolgen zijn van deze krabbel: alle bezittingen en schulden worden automatisch gemeenschappelijk eigendom. Dit kan, indien gewenst, voorkomen worden door vooraf huwelijkse voorwaarden op te stellen. Huwelijkse voorwaarden zijn alleen rechtsgeldig als ze bij notariële akte zijn aangegaan. Door middel van het opstellen van dergelijke voorwaarden kunnen de vermogens van beide echtgenoten van elkaar gescheiden worden gehouden. Een nadeel: het opstellen van huwelijkse voorwaarden staat niet bovenaan het lijstje van romantische activiteiten. Bovendien, cliché maar waar: liefde maakt blind. Hierdoor stappen veel echtparen in het huwelijksbootje zonder de kwestie van huwelijkse voorwaarden aan te stippen, met alle risico’s van dien.
Tijdens het huwelijk is er vaak nog niet veel aan de hand. De ondernemer behoudt normaalgesproken zelf het ‘bestuur’ over de onderneming en kan gewoon doen wat hij altijd deed. Echter, in geval van echtscheiding kunnen er problemen ontstaan. Bij het verdelen van het gemeenschappelijke vermogen kan de echtgenoot van de ondernemer namelijk aanspraak maken op een deel van het bedrijfsvermogen. Wanneer de echtgenoten het hierin niet eens worden, is de ondernemer niet zomaar gered.
Enkele gevolgen van echtscheiding bij gemeenschap van goederen op een rij:
- Het bedrijfsvermogen kan alleen met medewerking van de ex-echtgenoot aan de ondernemer worden toegedeeld. Het is dus niet automatisch zo dat de ondernemende echtgenoot na de echtscheiding het bedrijf alleen op naam houdt. Zolang het bedrijfsvermogen niet is toegedeeld aan de ondernemer, blijft de ex-echtgenoot ook mede-eigenaar. Deze deelt ook mee in waardestijgingen (en dalingen) tot het moment van toedeling. Voor de toedeling van aandelen en vastgoed is wettelijk een notariële akte nodig.
- Bij een V.O.F. of eenmanszaak betekent de echtscheiding dat de ondernemer niet meer zelfstandig over de goederen die deel uitmaken van het bedrijfsvermogen kan beschikken. Hiervoor is de medewerking van de ex-echtgenoot nodig. Denk aan een bedrijfspand dat op naam staat van de vennoten gezamenlijk, waarvoor bijvoorbeeld een nieuwe hypotheek getekend dient te worden.
- Bij een B.V. kunnen allerlei vervelende gevolgen optreden, zoals het niet meer zelfstandig kunnen uitoefenen van stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders of de plicht om uw aandelen aan de medeaandeelhouders aan te bieden.
- Er kunnen diverse fiscale gevolgen ontstaan voor diverse soorten belastingen.
Tot slot is de echtgenoot automatisch medeaansprakelijk voor de schulden van de ondernemende echtgenoot. De meeste partners verwachten niet van elkaar dat de ander torenhoge schulden op zijn naam heeft staan, maar een ondernemende echtgenoot heeft al snel een zakelijke schuld. En hoewel een huwelijk waarin alles wordt gedeeld erg romantisch lijkt, drukt een gedeelde schuld vaak al snel de pret.
Ondanks dit niet erg rooskleurige beeld van een huwelijk in gemeenschap van goederen, hoeft het natuurlijk niet zo te gaan. En mocht u (echtgenoot van een) ondernemer zijn en problemen ondervinden in een huwelijk in gemeenschap van goederen, dan is het altijd mogelijk om tijdens het huwelijk alsnog huwelijkse voorwaarden op te stellen om het bedrijfsvermogen op de juiste manier te verdelen. Zo voorkomt u problemen in de toekomst en kunt u de juiste zaken in het huwelijk met elkaar delen.
